Jeanne

Voorwoord
“Geef de verhalen van de oorlog door…”
In mei 2017 kreeg ik de vraag om en stuk te schrijven en te regisseren over de Eerste Wereldoorlog, in het kader van de 100-jarige herdenking van het einde daarvan. “’t Veussels Tonjel” uit Rijkevorsel (België) kwam met een waargebeurd verhaal op de proppen over Jeanne Duchêne – Van looy die uit Rijkevorsel afkomstig was geweest.
Na het nodige leeswerk en onderzoekswerk, bleven er toch nog wat gaten in haar verhaal zitten. Ik was dus natuurlijk blij verrast dat er nog twee van haar 7 kinderen in leven waren en dat die ook graag met me in gesprek wilden komen. Het was een bijzondere middag. Maar na die middag bleven er toch nog, dramaturgisch gezien, een paar hiaten in het verhaal van de jonge Jeanne.
Mijn focus ligt op de jaren 1916 tot en met 1918. Jeanne was toen nog niet eens meerderjarig, maar al zeer actief binnen het verzet met haar vader Modest en haar oom Dolf. Ze smokkelde kranten, post, voedsel en mensen van en naar Nederland via de zogenaamde “Dodendraad”. Helaas werden ze verraden door een bekende uit het dorp en de echte reden van het waarom, heeft de familie nooit kunnen achterhalen.
Daarom moest ik een reden verzinnen, en vond die reden in de persoon van de Duitse soldaat en Oorlogsdichter Kurd Adler. Over hem weten we eigenlijk niets, behalve zijn geboortejaar, zijn overlijdensdatum en het feit dat hij gedichten over de loopgravenoorlog geschreven heeft, die al in de oorlogsjaren zijn gepubliceerd in Duitsland.
Voor een toneelschrijver is er niets zo fijn als een historisch personage, waar bijna niets over bekend is. Het staat je vrij zijn karakter te ontwikkelen, zijn levensdoel te bepalen en vooral zijn noodlottige afloop te beschrijven. Saillant detail in deze is misschien wel het feit dat ik hem pas ten tonele voer, nadat hij, in de echte wereld, aan de Somme was overleden.
Het is dus een toneelstuk geworden, gebaseerd op de oorlogsjaren van de jonge Jeanne van Looy. Voor wat er allemaal met Jeanne gebeurd is na die Eerste Wereldoorlog, verwijs ik graag naar de familieleden van Jeanne Duchêne – Van Looy en naar het boek “Grote Liefdes in de Grote Oorlog” van Frieda Joris.
Tenslotte moet ik een groot compliment maken naar alle spelers, figuranten, muzikanten, technici, decorbouwers, costumières en Grimeuses/kapsters die allemaal, voor en achter de schermen ervoor gezorgd hebben dat wij het verhaal van Jeanne en al die andere verhalen van de Grote Oorlog nooit zullen en mogen vergeten.

Peter Stax
Regisseur en tekstschrijver