Moeder Courage

Het stuk speelt tijdens de dertigjarige oorlog. De marketentster Anna Fierling, bijgenaamd Moeder Courage, trekt met een huifkar mee met het tweede Finse regiment door Polen. De wagen wordt getrokken door haar zoons Eilif en Schweizerkas en zijzelf zit op de bok met haar stomme dochter Katrien. Hoewel ze van haar kinderen houdt is ze een spijkerharde vrouw als het op zaken doen neerkomt. Voor haar betekent de oorlog geldelijk voordeel. In het eerste tafereel wordt haar oudste zoon Eilif haar door een ronselaar van het leger ontnomen. Nu moet Katrien de wagen helpen trekken. Later ziet ze Eilif terug; hij is een echte held geworden die de boeren doodslaat en hun vee steelt. Hij staat daarom zeer in de gunst van de veldoverste. Schweizerkas, de jongste zoon, is betaalmeester geworden bij het regiment; dan hoeft hij niet te vechten. Het is een oppassende jongen, te stom om op het idee te komen er met de kas vandoor te gaan. Maar in het volgende tafereel komt er een overval van de Katholieken. De veldprediker duikt onder bij Moeder Courage en haar zoon probeert de kas van het regiment te redden. Hij wordt gegrepen. Moeder Courage moet doen alsof ze de jongen niet kent -anders gaan ze er allemaal aan. Misschien is Schweizerkas nog te redden; de sergeant die hem gepakt heeft is goddank omkoopbaar. Maar Moeder Courage heeft geen geld, ze heeft alleen haar wagen. Yvette, een hoertje, heeft een stokoude kolonel als minnaar; hij wil de wagen voor haar kopen. Maar Courage wil alleen maar verpachten want waar moeten zij en Katrien anders van leven? En zij gaat pingelen op de losprijs en ze doet het net iets te lang. Schweizerkas sterft en zelfs als haar zijn dode lichaam getoond wordt verraadt zij zich niet.
De oorlog duurt voort met wisselend succes aan beide kanten. Moeder Courage wordt steeds harder. Ze weigert linnen uit haar wagen om gewonden te verbinden als er niet voor betaald wordt. Katrien redt een baby. Zij is dol op kinderen. Haar moeder heeft haar een man beloofd als de oorlog voorbij is. De veldprediker heeft zich bij hen aangesloten en zou wel graag een verhouding met Moeder Courage willen hebben, maar zij voelt er niet voor. De kok van het regiment trekt haar meer aan. De arme Katrien wordt aangerand en loopt een lelijke hoofdwond op. Nu zal ze wel nooit een man krijgen. Eén moment dreigt de vrede. Courage, die net nieuwe voorraden had ingeslagen, beschouwt het als een ramp. Ook haar oudste zoon wordt de vrede noodlottig. Hij is doorgegaan met wat in oorlogstijd als een helden-daad werd beschouwd: plunderen en moorden, en nu is dat ineens strafbaar en hij wordt terechtgesteld. De veldprediker gaat weg en de kok neemt zijn plaats in. De vrede heeft maar enkele dagen geduurd. Het gaat ze steeds slechter. De kok krijgt bericht dat hij een café in Utrecht geërfd heeft en hij stelt Moeder Courage voor met hem mee te gaan. Maar Katrien wil hij er niet bij hebben; ze zou door haar lelijkheid de klanten afschrikken. Dat neemt Moeder Courage toch niet en de kok vertrekt alleen. Op een nacht slapen ze op het erf van boeren. De zoon van de boer moet de vijand een achterweg wijzen naar de stad Halle. Overal zijn soldaten en de stadswacht is kennelijk overweldigd want er wordt geen alarm gegeven. Katrien klimt op het dak van de boerderij, haalt de ladder naar boven en slaat op een trom. Ze dreigen haar dood te schieten, maar ze gaat door tot ze neergeschoten wordt. Het is haar gelukt de stad te waarschuwen. Moeder Courage zegt tegen de boerin: “U had haar niet moeten spreken over de kleine kinderen in de stad . . .” Nu zijn al haar kinderen dood en Moeder Courage trekt alleen haar wagen achter het regiment aan.